Buiging voor de wetenschap

Het zal u niet zijn ontgaan: microbioloog en schrijver Rosanne Hertzberger schreef een boek over voedseltechnologie. ‘Ode aan de E-nummers’. Hoewel, dat het boek over voedseltechnologie gaat, en hoe die ons leven kan verrijken en vereenvoudigen heeft u waarschijnlijk gemist.

Wat gebeurde er? Hertzberger gaf een paar interviews. De krant maakte een paar leuke koppen. ‘Zelf koken is slecht voor het milieu en de emancipatie’, citeerde de Volkskrant haar. Met NRC ging ze lunchen bij McDonalds: ‘E-nummers zijn geen vergif.’ En passant gebruikte Hertzberger nog de woorden kruidenvrouwtjes en foodgekkies, en zie daar: een tsunami aan twitterberichten, facebookprotesten en ingezonden brieven waren haar deel. Je kunt van alles van Hertzberger vinden, maar haar publiciteit had ze goed op orde. De meeste boze reacties kwamen van mensen die afgingen op een paar citaten in de krant en bij Pauw. Maar een microbioloog die een boek schrijft over voedseltechnologie, dat zal toch niet alleen gaan over het gemak van een magnetronmaaltijd? Dus doken wij op de bank met haar boek.

Hertzberger behandelt veel. Haar boek gaat over rode M & M’s, de paleo-hype en over waarom vrouwen blij zijn met een vaatwasser, maar zichzelf een slechte moeder vinden als ze kant- en klaar voedsel kopen. Het gaat over kunstmest, en over waarom biologisch niet altijd duurzaam is. Voor een verstokte alfa is het boek niet altijd eenvoudig, want, geheel in stijl met haar achtergrond, schrijft Hertzberger vooral over de wetenschappelijke vernieuwingen rond ons voedsel. Ze schrijft over chemische reacties en verbindingen, over amines, bietenrood, curcumine en gentech.

Daarmee brengt Hertzberger vooral een ode aan de wetenschap. We hebben veel te danken aan die tak van sport: ons voedsel is langer houdbaar, bevat minder bacteriën en is voedzamer dan ooit tevoren. Hertzberger legt dat uit in heldere taal, met een royale scheut verhalen over onze (voedsel)geschiedenis en veel referenties aan wetenschappelijk onderzoek. Ons eten is in sommige gevallen ook vetter, zouter, en zoeter dan ooit tevoren, en om die reden niet gezond, en ook dát beschrijft de microbioloog. Net zoals ze beschrijft dat de grootste bedreiging van de mensheid niet ‘bewerkt’ voedsel is, maar onze massale consumptie van rundvlees. Het is een goed gedocumenteerd, goed geschreven boek, voorzien van ruime wetenschappelijke onderbouwing.

De ruzie tussen Rosanne en de 'foodgekkies' komt niet doordat Rosanne onzin beweert. Het komt door een maatschappelijke ontwikkeling die Hertzberger ook aanstipt in haar boek. En die ontwikkeling is zoiets als: wij geloven niets en niemand meer. Er heerst bij veel mensen groot wantrouwen tegen de overheid, de staat, multinationals, schaalvergroting, en óók tegen wetenschap. De president van de Verenigde Staten noemt de wetenschappelijke bewijzen voor klimaatverandering een ‘hoax’. Ouders laten hun kinderen niet vaccineren omdat hun ‘gevoel’ zegt dat vaccins niet veilig zijn. ‘Ode aan de E-nummers’ is een buiging voor de wetenschap, en een blijk van dankbaarheid voor onze voedselveiligheid. Wat ons betreft terecht. We blijven alleen wel geloven in zelf koken. Met veel verse seizoensprodukten en af en toe een stukje vlees. Dat vinden we namelijk leuk. En lekker. En dat is óók gezond.

Inger Boxsem