Over scheermesjes en kokkels

Omdat wij onze vakliteratuur bijhouden kijken we regelmatig en met veel plezier naar het onvolprezen Keuringsdienst van Waarde. Daar ging het laatst over diepvries fruits de mer. De KvW onderzocht waar die zeevruchten eigenlijk vandaan komen. Wat bleek? Die garnalen en mosselen komen uit de hele wereld! Chili, Thailand, noem maar op. Niet echt duurzaam dus. Terwijl onze eigen zee vol zit met heerlijke mosselen, garnalen en kokkels.

Zeker met die kokkels is iets raars aan de hand. Hun populatie omringt Nederland: de meesten vind je in het waddengebied en in de Ooster- en Westerschelde. Tonnen per jaar worden er gevist, maar wij eten ze niet. Wij kopen liever zogenaamde fruits de mer uit de diepvries. We vroegen aan André van Schmidt Zeevis waar dat door komt.

‘Als ik kijk naar wat er hier in de winkel gebeurt zeg ik: behalve mosselen eten Nederlanders geen schelpen. Niet alleen onze kokkels zijn lekker hoor. Ook de scheermesjes bijvoorbeeld. Maar we kennen het niet hè?! Scheermesjes, daar loop je overheen op het strand, die eet je niet op.’

Wat gebeurt er dan met al die kokkels?
‘Het gros wordt geëxporteerd naar Spanje en Italië. Doodzonde. Kokkels zijn een heel fijn Nederlands product, en het is veel goedkoper dan vongole bijvoorbeeld, die we wat vaker eten.’
Kijk eens aan, duurzamer en ook nog goedkoper? ‘Ik pak het er even bij,’ zegt André. ‘Als je nu in de winkel zou komen betaal je voor een kilootje vongole 23,90 € en voor een kilo kokkels 12,90 €.

Handmatig kokkels vissen
Kokkels vissen gebeurde jarenlang mechanisch en in zulke grote hoeveelheden dat er eind jaren negentig bijna geen kokkel meer over was. Sindsdien zijn de regels streng: op de Waddenzee wordt alleen nog maar handmatig gevist. In de Scheldes mag het wel mechanisch, maar er moet zoveel kokkel overblijven dat het ecosysteem in balans blijft: de kokkels dienen immers weer als voedsel voor bijvoorbeeld de scholekster. De quota worden streng gehanteerd. Warmte doet kokkels ook geen goed. Door de langdurige hittegolf van vorig jaar was er massale sterfte onder de kokkels. Voor de wadden betekende dit bijvoorbeeld dat de vergunning van drie naar twee boten ging.

Laten we hopen dat de populatie zich heeft hersteld en doe ons een lol: vraag de visboer om kokkels. Doen wij dat ook.

Door Inger Boxsem