Zout

Vandaag brengen we een ode aan een van de meest essentiële ingrediënten van een maaltijd: zout. Zo vanzelfsprekend dat er zelden de loftrompet over wordt gestoken, terwijl het ontbreken ervan zelfs de beste ingrediënten laf en kleurloos maakt.

Een snufje zout

Zout is de ruggengraat, de fundering, maar ook de beat, de drum, de swing van elk gerecht. Een van de elementen, naast zuur, vet en hitte, die de balans van een dis bepalen. -Probeer maar: als een gerecht niet helemaal op smaak is, loont het altijd een van deze vier elementen toe te voegen.-

Imago

Zout heeft de laatste jaren geen beste naam, omdat we er vaak meer van consumeren dan goed voor ons is. Daar zijn wij persoonlijk niet zo bang voor: als je zoveel mogelijk verse maaltijden eet met duurzaam geteelde producten, en zo min mogelijk kant-en-klare producten, loopt het wel los.

Betaalmiddel

Al door de bijbel werd de kracht van zout spreekwoordelijk: ‘gij zijt het zout der aarde’ en zout was vroeger zo belangrijk voor het conserveren van eten, en daarmee ook kostbaar, dat het wordt beschouwd als het eerste betaalmiddel dat de mens ooit hanteerde.

Zout is zo essentieel dat het de Britten in India de kop kostte. In 1930 hief de Britse regering in haar kolonie India belasting op zout en dat trof de arme Indiërs het hardst. Mahatma Gandhi organiseerde hierop een mars naar de kust, om daar zelf zout te winnen. De stroom zoutwinners groeide en groeide en dit geweldloze protest leidde uiteindelijk tot de onafhankelijkheid van India.

Soorten zout

Ondertussen vinden wij dit tovermiddel in tientallen varianten in de winkels. Er is het fotogenieke Himalyazout, dat lichtroze kleurt. Je hebt het Noordzeegrijs van sommige sels de mer en zoutflakes staan mooi op een gerecht. Onder vegetariërs en veganisten zijn rookzout en kala namak, of vulkaanzout populair. Rookzout is precies wat je denkt: het is zout dat enige uren is gerookt. Hierdoor geeft het gerechten zonder vlees toch een zekere diepte, of: umami. Kala namak, of vulkaanzout, komt uit de Himalaya. Het is vulkanisch steenzout, en door de zwavelachtige eigenschappen is het een perfecte vervanger voor de typerende smaak van ei: in scrambled tofu bijvoorbeeld.

Budgettip

Nog een kleine budgettip: Afgezien dus van het rook- en vulkaanzout, is er bij huis-tuin- en keukengebruik geen smaakverschil tussen keukenzout, zeezout, Himalayazout of Keltisch zout. Zout is zout. Het verschil zit hem vooral in de prijs. Dus leef je uit, maar neem de kwaliteitsclaims van de up-market zouten met een korreltje….

Door: Inger Boxsem